از آلودگی و میکروب ها گرفته تا هوای سرد و خشک، تمامی تهدیدهای بیرونی توسط یک دیوار بسیار نازک به نام سد دفاعی پوست یا skin barrier مهار می شوند. این لایه ظریف و حیاتی دقیقا همان چیزی است که از درخشش، شادابی و سلامت پوست شما محافظت می کند. اما به دلایل مختلف ممکن است لایه محافظتی پوست آسیب ببیند و مشکلات خاص خود را به همراه آورد. در ادامه این مقاله به موضوعاتی از جمله نقش و دلایل اهمیت سد دفاعی پوست، عوامل و نشانه های تضعیف آن نظیر خشکی، قرمزی، التهاب و حساس شدن پوست می پردازیم و در نهایت شما را با ترکیبات تقویت کننده این سد از جمله سرامیدها، هیالورونیک اسید، اسکوالن و نیاسینامید و محصولات حاوی این ترکیبات آشنا می کنیم.
فهرست مطالب
نقش سد دفاعی پوست
Skin Barrier به عنوان سیستم طبیعی دفاعی پوست متشکل از لایه ای نازک اما قدرمتند است که وظیفه محافظت و آبرسانی به پوست را بر عهده دارد. این لایه خط مقدم دفاعی پوست در برابر دنیای بیرون است که در برابر مواد مضر، باکتری و عوامل تحریک کننده مقاومت می کند و رطوبت را در پوست نگاه می دارد.
این سد که بیرونی ترین لایه پوست است، لایه شاخی یا استراتوم کورنئوم نام دارد و از سلول های پوستی و لیپیدها تشکیل شده است. میزان قدرت سد دفاعی پوست به تعادل میان سه لیپید اصلی زیر بستگی دارد:
– سرامیدها: مولکول های ساختاری اصلی هستند که سلول های پوست را در کنار یکدیگر نگاه می دارند و از تبخیر رطوبت جلوگیری می کنند.
– اسیدهای چرب: به حفظ انعطاف پذیری و چربی های طبیعی پوست کمک می کنند.
– کلسترول: وظیفه حفظ ثبات سد دفاعی را بر عهده دارد و آسیب های وارد شده را ترمیم می کند.
لیپیدها به کمک یکدیگر لایه ای محافظ و نیمه نفوذ پذیر می سازند که موجب نرمی، کشسانی و مقاومت پوست می شوند.
دلیل اهمیت سد دفاعی پوست
سد دفاعی تنها یک لایه از پوست نیست و نقش اساسی در سلامت و درخشش پوست ایفا می کند. زمانی که این لایه سالم باشد، پوست نرم، پر و درخشان به نظر می رسد و بهتر می تواند در برابر تحریک و علائم پیری زودرس مقاومت کند. در مقابل، زمانی که سد دفاعی پوست آسیب دیده است، محصولات پوستی به خوبی همیشه عمل نمی کنند و پوست رطوبت خود را از دست می دهد و در نتیجه نمی تواند در برابر آسیب های محیط از خود محافظت کند. مهم ترین دلایل اهمیت این لایه دفاعی به شرح زیر است:
– جلوگیری از تبخیر رطوبت میان پوستی
رطوبت میان پوست به صورت طبیعی و به دلیل عوامل مختلف تبخیر می شود. یکی از مهم ترین وظایف سد دفاعی تشکیل لایه ای محافظ بر روی پوست و جلوگیری از تبخیر رطوبت است. در نتیجه، پوست پر تر، جوان تر و درخشان تر به نظر می رسد. زمانی که این لایه تضعیف می شود، رطوبت به آسانی از دست می رود و مشکلاتی نظیر خشکی، کشیدگی و کدر شدن پوست به وجود می آید.
– محافظت در برابر عوامل آسیب رسان
این لایه همانند سپری در برابر عوامل مخربی مانند آلرژن ها، آلودگی های محیطی و میکروارگانیسم های مضر عمل می کند و اجازه نمی دهد که این عوامل به لایه های زیرین نفوذ کنند. در نتیجه، احتمال بروز عفونت، آکنه، التهاب و مشکلاتی همچون اگزما و درماتیت نیز کمتر می شود. بدون این لایه دفاعی، حتی کم خطرترین محرک ها نیز می توانند موجب التهاب، قرمزی و حساسیت پوست شوند.
– حفظ تعادل رطوبت و pH پوست
برای داشتن میکروبیوم سالم در سطح پوست، pH باید کمی اسیدی باشد. سد دفاعی قوی می تواند این سطح از pH را حفظ کند و در نتیجه موجب تقویت باکتری های مفید، از بین رفتن میکروب های آکنه زا و ساخت سلول های جوان در پوست شود. اگر این سطح از pH بر هم بخورد، مشکلاتی مانند حساسیت و چرب شدن پوست به وجود می آید.
– بهبود سلامت و ظاهر کلی پوست
سد دفاعی تقریبا تمام جنبه های ظاهری پوست، مانند بافت یا رنگ را تحت تاثیر قرار می دهد. زمانی که سد قوی باشد، پوست درخشان، منعطف و جوان به نظر می رسد. در مقابل، زمانی که سد پوست دفاعی آسیب می بیند، شاهد پوسته ریزی، زبر شدن سطح، قرمزی و آکنه خواهیم بود. بنابراین، حفظ سلامت لایه محافظتی پوست یکی از ضرورت های روتین پوستی است و در طولانی مدت می تواند نشانه های پیری را کاهش دهد.
علائم تضعیف لایه دفاعی پوست
زمانی که سد دفاعی آسیب می بیند، پوست با نشان دادن علائمی به شما هشدار می دهد تا از ایجاد حساسیت های بیشتر جلوگیری شود. به طور کلی، لایه حفاظتی آسیب دیده نمی تواند رطوبت را به خوبی در خود حفظ کند و در برابر عوامل استرس زای محیطی مقاومت نشان دهد. در نتیجه حس و ظاهر پوست شما تغییر می کند. برخی از مهم ترین نشانه های آسیب به سد دفاعی پوست شامل موارد زیر می شود:
– خشکی و پوسته پوسته شدن: در این حالت حتی پس از استفاده از مرطوب کننده، پوست حس خشکی، کشیدگی و پوسته ریزی دارد.
– قرمزی و التهاب پوست: قرمزی و حس سوزش مداوم معمولا نشانه آسیب دیدن این لایه از پوست است.
– حساسیت و خارش پوست: محصولاتی که همیشه بدون هیچ مشکلی از آن ها استفاده کرده اید، اکنون ممکن است حس قلقلک، خارش یا اذیت روی پوست ایجاد کنند.
– بیرون ریختن پوست: لایه محافظتی ضعیف به باکتری و آلودگی های آکنه زا اجازه ورود به پوست را می دهد و در نتیجه، میزان آکنه و جوش پوست بیشتر می شود.
– کدری بافت پوست: ممکن است پوست درخشش همیشگی خود را از دست بدهد و ظاهری ناهموار، خسته و کدر پیدا کند.
نحوه تشخیص دادن سد دفاعی تضعیف شده
زمانی که سلامت سد دفاعی به خطر می افتد؛ معمولا کارایی محصولات پوستی کاهش می یابد. به عنوان مثال، مرطوب کننده دیگر نمی تواند پوست را آبرسانی کند و یا اینکه پوست به ترکیبات ملایم همیشگی واکنش نشان می دهد. همچنین اگر پوستتان نیاز دارد تا برای مدت زمان زیادی خشکی و حساسیت های کوچک خود را ترمیم کند؛ احتمالا لایه محافظتی ضعیف شده است.
علاوه بر آن، برای تشخیص این مسئله می توانید پس از شستن صورت به مدت ده دقیقه صبر کنید و هیچ محصولی به پوستتان نزنید. اگر در این مدت پوست حالت کشیدگی، خارش یا کمی قرمزی پیدا کرد؛ سد دفاعی پوست شما آسیب دیده است و نیاز به مراقبت بیشتری دارد.
تفاوت پوست حساس و لایه محافظتی ضعیف
بسیاری از افراد این دو مسئله را با یکدیگر به اشتباه می گیرند؛ زیرا هر دو نشانه های مشابهی دارند. این در حالی است که پوست حساس مشکلی ژنتیکی است که موجب می شود تا به برخی از ترکیبات و عوامل واکنش نشان می دهد. این مشکل با داشتن یک روتین پوستی ملایم قابل حل است. اما لایه محافظتی ضعیف شده می تواند برای هر فردی به دلیل استفاده از ترکیبات قوی، استرس یا لایه برداری زیاد اتفاق بیفتد. در این حالت باید به ترمیم خاصیت حفاظت کنندگی پوست بپردازیم.
دلایل ضعیف شدن لایه محافظتی پوست
عادات روزانه، روتین پوستی نامناسب و عوامل مخرب محیطی می توانند به مرور زمان موجب تضعیف این لایه شوند و مشکلاتی مانند خشکی، التهاب و حساسیت را به وجود آورند. بهترین راه برای جلوگیری از بروز چنین مشکلاتی، آشنایی با دلایل ضعیف شدن سد دفاعی هستند که شامل موارد زیر می شوند:
– لایه برداری پوست با محصولات قوی
هرچند لایه برداری برای از بین بردن سلول های مرده مفید است، اما استفاده مکرر از اسیدها یا اسکراب های فیزیکی می تواند چربی های محافظ پوست را از بین ببرد و ساختار لایه شاخی یا سد دفاعی پوست را مختل سازد. همچنین محصولات حاوی الکل، عطر یا سولفات بالا موجب خشکی شدید و آسیب به سیستم دفاعی طبیعی پوست می شوند.
– شستشوی بیش از اندازه با آب داغ
شستشوی صورت با آب داغ، چربی های ضروری پوست را از بین می برد و آن را خشک و آسیب پذیر می کند. شستن بیش از اندازه تعادل pH سد پوستی را بر هم می زند و توانایی پوست برای حفظ رطوبت را کاهش می دهد. بهترین روش، استفاده از شوینده های ملایم با pH متعادل و آب ولرم است تا تعادل طبیعی پوست حفظ شود.
– تاثیر آلودگی و عوامل مخرب محیطی
شرایط آب و هوایی و آلودگی نیز در تضعیف سد پوست تاثیر می گذارند. تابش شدید آفتاب، آلودگی هوا، باد سرد یا رطوبت پایین، همگی می توانند موجب از بین رفتن چربی ها و خشک شدن پوست شوند. نور خورشید نیز با تخریب کلاژن و لیپیدها به ساختار محافظ پوست آسیب می رساند و روند پیری را تسریع می کند.
– استفاده از محصولاتی با pH اشتباه
پوست به طور طبیعی دارای pH اسیدی ملایمی در حدود 4.5 تا 5.5 است. این خاصیت موجب حفظ تعادل میکروبی پوست و مقاومت آن در برابر عوامل مضر می شود. زمانی که از شوینده ها یا محصولات با pH بالا استفاده می کنید، این تعادل از بین می رود و پوست مستعد خشکی، التهاب و نفوذ مواد محرک می شود.
– پیروی کردن از سبک زندگی ناسالم
مواد غذایی مورد استفاده، میزان خواب و استرس همگی تاثیر مستقیمی بر سلامت سد دفاعی پوست می گذارند. تغذیه فاقد اسیدهای چرب ضروری، آنتی اکسیدان ها و ویتامین ها موجب خشکی و آسیب پذیری پوست می شود. از سوی دیگر، کمبود خواب روند ترمیم و بازسازی سلول های پوستی را کند می کند. علاوه بر آن، استرس زیاد می تواند سطح کورتیزول را بالا ببرد و با افزایش التهاب، ترمیم پوست را دشوار کند.
– ابتلا به بیماری یا مصرف داروهای خاص
برخی داروهای موضعی مانند رتینوئیدها یا درمان های ضدآکنه می توانند موقتا پوست را نازک و حساس کنند. علاوه بر آن، مشکلات پوستی از جمله اگزما، پسوریازیس و روزاسه به طور طبیعی سد دفاعی پوست را تضعیف می کنند و توانایی آن در حفظ رطوبت و مقابله با محرک ها را کاهش می دهند.
بهترین محصولات تقویت کننده سد دفاعی پوست
هنگامی که سد محافظ پوست دچار ضعف یا آسیب می شود، استفاده از ترکیبات ترمیم کننده می تواند نقش مهمی در بازگرداندن سلامت و رطوبت پوست ایفا کند. این مواد با تقویت چربی های طبیعی، کاهش التهاب و بازسازی ساختار محافظ پوست، آن را مجددا مقاوم و متعادل می سازند. در ادامه با چند ترکیب کلیدی برای ترمیم سد پوستی و بهترین محصولات حاوی این ترکیبات آشنا می شویم.
سرامیدها
اگر سلول های پوست را مانند آجرهای یک دیوار در نظر بگیرید، سرامیدها سیمانی هستند که آن ها را به یکدیگر متصل می کنند. هنگامی که این چربی های طبیعی کم شوند، دیوار پوست ترک برمی دارد و رطوبت از خارج می شود. افزودن محصولات حاوی سرامید به روتین مراقبتی موجب می شود پوست بار دیگر محکم، نرم و مقاوم شود.
هیالورونیک اسید
هیالورونیک اسید به طور شگفت انگیزی توانایی جذب و نگهداری مقدار زیادی آب دارد. این ماده با پر کردن فضاهای میان سلولی و جلوگیری از تبخیر رطوبت، پوست را لطیف و شاداب نگاه می دارد و عملکرد سد رطوبتی پوست را تقویت می کند.
این سرم تقویت سد دفاعی پوست با فرمولی سبک و آبرسان عمیق، رطوبت را به پوست بازمی گردارند و به آن ظاهری نرم، شفاف و جوان می بخشد. این سرم با تامین هیالورونیک اسید مورد نیاز پوست، به کاهش خطوط ریز و حفظ طراوت آن کمک می کند و برای تمامی انواع پوست ها مناسب است.
اسکوالن
این ماده روغنی فوق العاده سبک است که پوست را تغذیه می کند بدون آنکه حس چربی یا سنگینی ایجاد کند. اسکوالان با جبران چربی های ضروری و جلوگیری از خشکی، کمک می کند پوست نرم و انعطاف پذیر باقی بماند و در برابر آسیب ها مقاوم تر شود.
پانتنول
ویتامین B5 یا پانتنول خاصیت ضدالتهابی دارد و برای پوست های خشک یا تحریک شده گزینه ای ایده آل است. این ماده به ترمیم بافت های آسیب دیده، افزایش نرمی و کاهش قرمزی کمک می کند. وجود آن در کرم ها یا سرم ها موجب می شود سد پوستی سریع تر به حالت طبیعی بازگردد.
نیاسینامید
ویتامین B3 یا نیاسینامید یکی از چندکاره ترین مواد مراقبت از پوست است. این ماده تولید سرامیدها را افزایش می دهد، التهاب را کاهش می دهد و ظاهر پوست را متعادل تر می کند. در نتیجه، کمتر تحریک می شود و سد دفاعی پوست نیز قدرت بیشتری پیدا می کند.
– سرم ضد آکنه نیاسینامید پروفشنال لاگونا
سرم ضد آکنه نیاسینامید پروفشنال لاگونا با ترکیب نیاسینامید 5 درصد و پپتیدها، چربی اضافی پوست را کنترل می نماید و به کاهش جوش، التهاب و کدری پوست کمک می کند. این سرم با تقویت سد رطوبتی و بهبود بافت پوست، درخشندگی طبیعی و ظاهری سالم تر به پوست می بخشد و برای پوست های چرب و مستعد آکنه گزینه ای ایده آل است.
اسیدهای چرب و روغن های گیاهی
روغن هایی مانند جوجوبا، آووکادو، گل رز و بادام شیرین سرشار از اسیدهای چرب مفیدی هستند که به بازسازی چربی های از دست رفته پوست کمک می کنند. این روغن ها نه تنها رطوبت را در پوست حفظ می کنند، بلکه خاصیت ضدالتهابی دارند و احساس نرمی و آرامش به پوست می بخشند.
– روغن پوست و مو درم انجلین حاوی روغن جوجوبا
بافت سبک و جذب سریع این محصول، رطوبت طبیعی پوست را حفظ می کند و از خشکی و زبری آن جلوگیری می نماید. این روغن با خاصیت ضدباکتری و ضدالتهابی، به بهبود نرمی، لطافت و شادابی پوست کمک می کند و پس از شستشو یا استخر، رطوبت از دست رفته پوست را جبران می کند.
پپتیدها
پپتیدها زنجیره های کوتاهی از آمینواسیدها هستند که به تولید کلاژن و الاستین در پوست کمک می کنند. با تقویت این پروتئین ها، پوست نه تنها جوان تر به نظر می رسد، بلکه سد دفاعی پوست نیز سریع تر ترمیم می شود و قدرت بازسازی طبیعی خود را بازمی یابد.
– ماسک ورقه ای هیدرودرم حاوی پپتید و ویتامین سی پایدار
ترکیب ویتامین C پایدار، پپتیدها و عصاره خزه دریایی، به روشن تر شدن پوست و کاهش چین و چروک کمک می کند. این ماسک با حذف سلول های مرده، تقویت بازسازی پوست و آبرسانی عمیق، ظاهری نرم، شاداب و درخشان به پوست می بخشد و برای تمامی انواع پوست ها مناسب است.
بیشتر بخوانید
بدون دیدگاه