ممکن است نام ملاسما را بارها شنیده باشید، اما مانند بسیاری از افراد، با ماهیت دقیق این عارضه پوستی آشنا نباشید. ملاسما پوست نوعی تغییر رنگ در پوست است که به صورت لکه هایی تیره تر از رنگ طبیعی پوست ظاهر می شود. این لکه ها معمولا بر روی نواحی در معرض آفتاب مانند صورت پدیدار می شوند و در برخی موارد ممکن است به مرور زمان محو شوند. با این حال، گاهی برای درمان آن ها به روش هایی مانند کرم های موضعی حاوی استروئید، لایه برداری شیمیایی یا درم ابریژن نیاز است. در این مقاله، به طور کامل به بررسی ملاسما، علل بروز آن، راه های پیشگیری، گزینه های درمانی خانگی و پزشکی، و نکات کلیدی برای کنترل و کاهش این لکه ها می پردازیم.
فهرست مطالب
ملاسما چیست؟
ملاسما پوست نوعی هایپرپیگمنتیشن یا افزایش رنگدانه است که معمولا در نواحی از پوست که بیشتر در معرض آفتاب قرار دارند، به وجود می آید. این لکه ها معمولا روی پیشانی، گونه ها، بینی، لب بالایی و چانه ظاهر می شوند. ملاسما به دلیل تحریک سلول های تولیدکننده ملانین رخ می دهد. شایان ذکر است که ملانین مسئول رنگ طبیعی پوست است، اما افزایش بیش از حد آن موجب ایجاد لکه های تیره می شود.
افراد در معرض ملاسما
ملاسما پوست می تواند هر فردی را تحت تاثیر قرار دهد، اما عده ای بیش از سایر افراد در مقابل آن آسیب پذیرتر هستند. بر این اساس، خانم ها بیشتر از آقایان به ملاسما مبتلا می شوند؛ به طوری که 90 درصد افراد مبتلا معمولا خانم ها هستند. همچنین مردم خاورمیانه، مدیترانه ای ها و آسیایی ها که پوست تیره تری دارند بیشتر دچار ملاسما می شوند. علاوه بر آن، افرادی که سابقه خانوادگی ملاسما دارند نیز بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند.
4 علت مهم ایجاد ملاسما
دلایل مختلفی می توانند موجب تحریک تولید ملانین اضافی و ایجاد ملاسما پوست شوند که برخی از آن ها به شرح زیر هستند:
قرارگیری در معرض نور خورشید
اشعه ماورای بنفش خورشی اصلی ترین عامل تحریک سلول های تولید ملانین است.
ایجاد تغییرات هورمونی در بدن
بارداری، استفاده از قرص های ضدبارداری حاوی استروژن و پروژسترون یا درمان های هورمونی می توانند منجر به ملاسما شوند.
مصرف برخی از داروهای شیمیایی
داروهای ضد صرع مانند فنی توئین، برخی داروهای شیمی درمانی. همچنین استفاده از بعضی داروها نظیر تتراسایکلین ها، آمیودارون و برخی داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی حساسیت پوست به نور را افزایش می دهند. علاوه بر آن، استفاده طولانی مدت کورتیکئاستروئیدها نیز ممکن است پوست را مستعد لک نماید.
ترکیبات محصولات آرایشی و بهداشتی
برخی از مواد شیمیایی موجود در محصولات آرایشی و بهداشتی می توانند پوست را تحریک کنند و ملاسما را تشدید کنند. از مهم ترین آن ها می توان به موارد زیر اشاره نمود:
– لوازم آرایشی تاریخ گذشته و آلوده
– محصولات سفید کننده یا روشن کننده پوست بی کیفیت
– محصولات آرایشی رنگی بدون فیلتر UV
– کرم های حاوی ترکیبات حساس به نور
– مصرف محصولات حاوی AHA و BHA بدون استفاده از ضد آفتاب مناسب
– استرس مزمن نیز می تواند تعادل هورمونی بدن را برهم بزند و در ایجاد ملاسما نقش موثر داشته باشد.
علائم بروز ملاسما
ملاسما پوست معمولا به صورت لکه های نامنظم قهوه ای روشن تا تیره روی صورت ظاهر می شود. این لکه ها بدون درد و غیرالتهابی هستند، اما می توانند از نظر ظاهری آزاردهنده باشند و زیبایی چهره شما را به خطر بیاندازد. در برخی از موارد نادر، ملاسما ممکن است در بازوها، گردن یا سایر نواحی در معرض نور خورشید نیز ایجاد شود.
نحوه تشخیص ملاسما
تشخیص ملاسما پوست معمولا از طریق معاینه فیزیکی توسط متخصص پوست انجام می شود. در برخی از موارد ممکن است برای بررسی عمق رنگدانه، از دستگاه لامپ وود استفاده شود. بدین صورت که پزشک در اتاقی تاریک نور لامپ ودد با طول موج 365 نانومتر را به نواحی دارای لک پوستی معمولا در پوست صورت می تاباند که در این حالت ملاسما پوست نسبت به عمق رنگدانه در پوست واکنش متفاتی نشان می دهد.
ملاسمای اپیدرمال یا همان سطحی، تحت لامپ وود به دلیل افزایش ملانین در اپیدرم که نور UV را جذب می کند، تیره تر دیده می شوند.
ملاسمای درمال یا همان عمقی تحت لامپ وود تغییر رنگ واضحی نشان نمی دهد؛ زیرا ملانین در لایه عمقی تر پوست است.
ملاسمای مخلوط نیز در بخشی لکه ها تیره تر و بخشی بدون تغییر دیده می شود. لامپ وود تنها به تشخیص عمقی نسبی ملاسما کمک کند برای تایید نهایی باید معاینات بالینی و گاهی در شرایط نادر، بیوپسی پوست ممکن است برای رد سایر بیماری های پوستی نیاز باشد.
درمان ملاسما
درمان ملاسما می تواند چالش برانگیز و اغلب نیازمند ترکیبی از روش های مختلف باشد. درمان های موجود شامل موارد زیر است:
کرم های موضعی
– هیدروکینون: یکی از رایج ترین داروهای تجویزی برای درمان ملاسماست که موجب روشن شدن لکه ها می شود.
– رتینوئیدها و کورتیکواستروئیدها: این داروها معمولا در ترکیب با هیدروکینون برای افزایش اثربخشی استفاده می شوند.
– کرم های حاوی اسید آزالائیک یا کوجیک: این مواد می توانند تولید ملانین را کاهش دهند.
درمان های پزشکی
– لایه برداری شیمیایی: استفاده از اسیدهای خاص به برداشتن لایه های سطحی پوست و بهبود رنگ پوست کمک می کند..
– میکرودرم ابریژن: لایه برداری مکانیکی پوست به رفع تیرگی ها نیز کمک می کند.
– درمان های لیزری: برخی از انواع لیزرها می توانند رنگدانه های اضافی را هدف قرار دهند. البته این کار باید با احتیاط انجام شود؛ زیرا ممکن است ملاسما را تشدید کند.
درمان های خانگی
– آلوئه ورا: آلوئه ورا ژلی طبیعی است که می تواند التهاب را کاهش دهد و در درمان لکه های تیره موثر باشد.
– زردچوبه: این ماده دارای خواص ضدالتهابی و روشن کننده پوست است و می تواند در درمان ملاسما پوست کمک کننده باشد.
– ماسک های خانگی: استفاده از ماسک های خانگی حاوی عسل، ماست و لیمو می تواند به تدریج لکه های تیره را کاهش دهد. با این حال در صورت وجود حساسیت پوستی باید احتیاط لازم انجام شود.
محافظت از پوست
استفاده روزانه از ضد آفتاب های حاوی SPF30 و بالاتر، مهم ترین بخش درمان و پیشگیری از بازگشت ملاسما است. ضد آفتاب ها باید هر دو ساعت تمدید شوند و در صورت تعریق یا شنا تکرار گردند.
نکات مهم در درمان ملاسما پوست
در طول درمان این بیماری پوستی، رعایت نکات زیر ضروری است:
– درمان ملاسما پوست معمولا زمان بر است و ممکن است ماه ها طول بکشد تا بهبود قابل توجهی مشاهده شود. بنابراین در طول این پروسه باید صوبر باشید.
– محصولات قوی یا اسکراب های خشن می توانند ملاسما پوست را تشدید کنند. از این رو باید از تحریک پوست پرهیز نمایید.
– اشعه فرابنفش خورشید حتی در روزهای ابری نیز می تواند به پوست آسیب برساند. بنابراین استفاده از ضد آفتاب را فراموش نکنید.
– انتخاب روش درمانی مناسب بر اساس نوع پوست و شدت ملاسما اهمیت زیادی دارد. بنابراین برای درمان باید به پزشک مراجعه کنید و از خوددرمانی پرهیز نمایید.
آیا ملاسما می تواند به طور کامل از بین برود؟
در برخی موارد، به خصوص در زنان باردار، ملاسما پوست پس از زایمان به خودی خود کاهش می یابد یا از بین می رود. در سایر موارد، ممکن است نیاز به درمان های طولانی مدت باشد و حتی پس از بهبود، احتمال عود بیماری وجود داشته باشد. بنابراین کنترل دائمی با استفاده از ضد آفتاب و رعایت مراقبت های پوستی ضروری است.
روش های پیشگیری از ملاسما
هر چند نمی توان همیشه از بروز ملاسما پوست جلوگیری کرد، اما اقدامات زیر می توانند خطر ابتلا را کاهش دهند:
– استفاده روزانه از ضد آفتاب با SPF بالا
– استفاده از کلاه لبه دار و عینک آفتابی هنگام خروج از خانه
– پرهیز از قرار گرفتن در معرض نور خورشید
– استفاده از محصولات مراقبت پوستی ملایم و غیر تحریک کننده
در نهایت باید بگوییم که ملاسما پوست یک بیماری شایع اما چالش برانگیز است که به دلایل مختلفی مانند نور خورشید، تغییرات هورمونی، داروها و عوامل ژنتیکی ایجاد می شود. این بیماری به خصوص در دوران بارداری یا با مصرف قرص های ضدبارداری تشدید می شود. مهم ترین علت ایجاد لک های تیره ناشی از این بیماری بر روی پوست، قرار گرفتن در معرض نور خورشید و تغییرات هورمونی است. ملاسما پوست معمولا بدون نور خورشید شدید تر نمی شود. حتی اگر یک محصول آرایشی محرک باشد. عدم استفاده از ضد آفتاب مناسب خطر ایجاد لک را چند برابر می نماید.
ملاسما به کندی درمان می شود و نیاز به صبر و مراقبت مستمر و انتخاب روش های مناسب دارد. ممکن است با درمان بهتر شود اما در صورت بی توجهی، دوباره عود کند. با رعایت مراقبت های لازم، استفاده از ضد آفتاب، درمان های پزشکی و خانگی، می توان میزان لکه ها را کاهش داد و از پیشرفت آن جلوگیری کرد. در انتها، مشورت با متخصص پوست بهترین راه برای انتخاب درمان موثر و ایمن خواهد بود.
معرفی محصول
کرم روشن کننده ویتامین سی سینره
این محصول حاوی ویتامین C با نفوذ به لایه های زیرین پوست، پوست صورت را روشن و شفاف می سازد. استفاده از این کرم برای پوست های کدر و خسته مناسب است. کرم ویتامین C سینره به کاهش تولید ملانین کمک می کند.
این محصول بر پایه کمپلکس روشن کننده و لایه بردار حاوی آربوتین، کوژیک اسید دی پالمیتات و 10 درصد AHA تهیه شده که به از بین بردن لک های قهوه ای پوست صورت و گردن کمک می نماید.
این محصول، از بین برنده لک های پوست و روشن کننده آن است. این کرم ضد لک حاوی ترکیبات موثر مانند عصاره شیرین بیان و آلفا آربوتین می باشد که یکی از محبوب ترین و ایمن ترین ترکیبات روشن کننده پوست است. آلفا آربوتین با مهار آنزیم تیروزیناز و جلوگیری از تولید ملانین به روشن شدن لک های پوست کمک نموده و باعث یکدست شدن آن می گردد. این محصول همچنین حاوی 2% گلیکولیک اسید است.
کرم ضد آفتاب ضد لک اسکن اسکین اس پی اف 50
با مهار آنزیم تیروزیناز و با داشتن آلفا آربوتین، یک مکمل عالی برای درمان لک های صورت محسوب می شود. این کرم ضد آفتاب صورت، یک آنتی اکسیدان قوی بوده و خاصیت روشن کنندگی دارد. کرم ضد آفتاب ضد لک اسکن اسکین بافتی سبک داشته و به سرعت جذب پوست می گردد. این محصول در برابر اشعه های UVA و UVB از پوست صورت مراقبت و محافظت به عمل می آورد. این کرم ضد آفتاب برای انوع پوست ها مناسب است.
لوسیون ضد آفتاب روشن کننده اسکین کد اس پی اف 50
این محصول بافت بسیار سبکی دارد و از پوست در برابر اشعه مضر خورشید محافظت می کند. در ترکیبات این ضد آفتاب نیاسینامید، کمپلکس گیاهی آلپ سوئیس و ویتامین E قرار داده شده است. این ترکیبات بطور موثر انواع ناهماهنگی ها و لکه های تیره پوستی ناشی از آفتاب، بالا رفتن سن و بارداری را بهبود می بخشد و با روشن سازی پوست ظاهری زیبا و درخشان به چهره می دهد.
کرم ضد آفتاب ضد لک ایلابرت اس پی اف 30
این کرم ضد آفتاب حاوی SPF30 از پوست در برابر اثرات مضرر UVA و UVB محافظت می کند. در ترکیبات این محصول آنتی اکسیدان قرار داده شده است که از رادیکال های آزاد محافظت می کند و موجب جلوگیری از سرطان و پیری زودرس پوست می شود. این محصول به واسطه وجود فیلترهای محافظتی که تابش اشعه ماورا بنفش را منعکس، پراکنده و یا جذب می کند برای پوست صورت و بدن ضروری است.
بیشتر بخوانید
علائم، نحوه تشخیص و درمان لکه های کبدی
همه چیز درباره لکه های سفید پوست
انواع لک های صورت و روش درمان آنها
بدون دیدگاه